Yrd. Doç. Dr. İsmet ESENYEL

Tüm sektörümüz büyük bir beklenti içerisine girdi. Bu yıl turizm gelirlerimiz ne olacak, en azından geçen yıldan daha mı iyi olacağız? Turizm ülke imajımız bu gelen turist profili ile daha yukarılara taşınabilir mi?

Elimizdeki yatak sayısı ciddi büyümeyi kaldırabilir mi? Acaba Türkiye Cumhuriyeti Mali protokol anlamında yapılan görüşmeler sonucunda “teşvik modeli” nasıl bir yol haritasına doğru yol alacak?

Çevre bu kadar zarar görmeye devam ederse, çarpık yapılaşma turizm dünyamızı nasıl etkiler? Bafra otelleri ne zaman tamamlanıp turizm sektörümüze 11 bin yatak daha kazandırılacak?

Turizm sektöründe çalışan kişiler kalifiye mi yoksa günü kurtarmak için alınan, mevsimlik işçiler mi? Ne kadarı Kıbrıslı, ne kadarı yabancı? Acaba GKRY üzerinden adamıza turist gelse ne olur? Ercan fonksiyonunu yitirir mi? Mevcut durumu nasıl aşıp daha fazla turisti adamıza çekip, turistik ürünümüzü çoğaltabilir mi? Dünyadaki son turizm trendleri neler?

Ülkemize hangilerini uyarlayabiliriz? Bizim ülkemiz 300 gün güneş alırken, sadece deniz, kum, güneş turizmine yönelmenin yanında acaba sağlık turizmi, kültür turizmi, yürüyüş turizmi hatta gastronomi turizmi yapabilir miyiz?

Ülkemizde endemik bulunan flora ve faunanın dış dünyaya daha iyi tanıtılıp, bu alanda ilerlemeler sağlanabilir mi? Girne Antik Liman ve Karpaz’da işletmelerine son verilen tahta bungalowlar ve oradan ekmeğini kazanan insanların hali ne olacak? Yeni turizm rezerv alanları belirlenerek, bu ülkeye gerçek anlamda golf, karavancılık ve eko-agro turizm modellerini çoğaltıp Güney Kıbrıs’la bu anlamda yarışabilir miyiz? Daha çok soru sorabiliriz ama yazımızın tümünü kapsayacağı için burada duralım.

Bu soruların sürekli ülkemizdeki turizm hareketinin ve onun getirdiği dinamizmden kaynaklandığını bir an olsun unutursak; kendi ayağımıza kurşunu sıkmış oluruz. Bakın, bu güzel ülkenin turizm potansiyelinin ne kadar ileri boyutta olduğunun koskocaman örnekleridir bu sorular. Cevaplarsa, öyle atla deve değil, çok bilinçli ve sürdürülebilir bir turizm anlayışı ve planlamasıyla bu soruların tümünün cevapları bir anda olumluya dönüşür.

Turizm sektöründe ne yapmamız gerekli

Öncelikle, bu güzel ülkemizde iyi turizmcilerin ve her şeyini bu sektörün gelişimine adayan insanlar var olduğunu söylemek lazım.

Bakmayın öyle ucuz eleştirildiklerine, Bizim ile aynı jenerasyon olan ve atalarından büyük bir miras alan her şeyini, varını, yoğunu bu ülkeye turist getirmek anlamında gece gündüz çalışan TUR OPERATÖRÜ Kıbrıslı ve TC kökenli arkadaşlarımın (kimler olduklarını herkes biliyor) hepsini teker teker kutlamak gerek. Yok gelen turistler bu ülkeye zarar veriyor, otelden çıkmıyor, harcama yapmıyor, ucuz turist gibi klişe laflardan arınarak yaşanan zorlukların biraz da farkına varılmasını istemekteyim. Perdenin gerisinde öyle çok yoğun bir tempo ve stresin eşiğinde çalışılıyor ki, hepimiz bu güzel ülkemizin turizm potansiyelini parlatmak ve daha yukarıya çekebilmek anlamında hiçbir fedakârlıktan kaçınmıyoruz.

Dünyada kan kaybeden, krizlerin eşiğinde olan, turizm ekonomisi erozyona uğrayan destinasyonların öncelikli olarak aldığı tedbirlerin başında iş yapan kişilerin önünü açacak gerekli hamleleri anında atacak bir siyasi irade oluşturmaktan geçmektedir.

Bizler böylesine hamleleri atmaya hazırlanırken, tüm kamu sektörümüzün ve özel sektörün bu adımların önünü açacak bilinç ve anlayışta olmaları gerekmektedir. Kişisel hırs ve ihtiraslardan uzak, turizm siyasetini sürdürebilir bir yapıya büründürmek için sadece turizm sektörümüzün gelişimi için uğraş vermeliyiz.

Kimlerle mi? Tabii ki, her attığımız adımda bizlerin maddi manevi yanında olan anavatan Türkiye’miz bürokrat ve siyasileri ve kendisini hem kamu, hem de özel sektörde geliştirmiş, fikir sahibi ve bu fikirleri hayata geçirmek için çalışacak devletimizin tüm organları.

Çok uzun soluklu olacağına inandığım en az dört-beş hafta devam edecek makaleler serisine başlayacağım. Bu anlamda geçen perşembe günü oteller encümeni olarak gittiğimiz Lapta bölgesi otellerimizi denetlerken genel olarak şu kanıya vardığımı da ifade etmek isterim.

Devletimiz bu tesislerin önünü açmak için kendi olanakları dahilinde her türlü yardımı yapmalı. Genellikle 1980’li yılların sonu ve 1990’lı yılların başında yapılan bu otellerimiz, kışın bile yüzde 60-65 dolu. Ancak, servis kaliteleri birkaç otelimiz hariç genelde düşük, insan gücü eksik, mefruşatları yıpranmış.

Daha fazla para kazansak “odaları da yaparız, mefruşatı da yenileriz” diyorlar. Çözüm ne peki, servis kalitesini yükseltmek. Nasıl yükselir? Kalifiye eleman ve kaliteli malzeme (gıda ve mefruşat) kullanarak. Peki o nasıl olacak ADR (Average Daily Rate). Ortalama günlük fiyatın yükseltilmesiyle. Kim yükseltecek? Kalitenin artmasıyla birlikte otel sahipleri daha fazla pazarlık şansı elde edecek ve talebi yaratan tur operatörü ve acenteler fiyatı yükseltecek. Sonra ne olacak (REVPAR) Revenue Per Available Room. Oda başına sağlanan gelir. Bu ne demek? Ay sonu kumbarada daha fazla para demek… Daha fazla istihdam, daha kaliteli hizmet ve daha memnun misafirler demek. Burada çözmemiz gereken SERVQUAL TEORİSİ. Bundan sonraki haftalarda bu konuyu masaya yatıracağız.