Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), önceki gün gerçekleşen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında bir haftalık repo faizini 50 baz puan (bp) indirdi. Ocak toplantısında 75 bp faiz indiren merkez, karar metninde politika faizinde ölçülü indirime gidileceğini belirtmişti. Önceki günkü toplantı, merkezin temmuz periyodunda başlayan indirimleri içerisindeki en düşük oran oldu ve merkez metine “daha” ifadesini ekleyerek bundan sonraki adımların yavaş olacağını işaret etti.
Merkezin faiz indirimleri ile mevduat ve reel faiz getirilerinde de dün ciddi düşüşler yaşandı; ayrıca faizin enflasyonun altında kalması da negatif faize neden oldu. Bu gelişmeler ise Türk Lirası’nın (TL) cazibesini sınırlandıran etmenler olarak öne çıkıyor.
Öte yandan, Türkiye içinde İdlib konusunda tansiyonun yüksek olması da TL üzerinde jeopolitik baskıya neden oluyor. Rejim güçlerinin saldırılarının ardından gerilimin iyice artması ve hem bu saldırılar hem mutabakatın aşılması hem de Türkiye sınırına yaklaşan yüz binlerce sivil, Türkiye için büyük risk oluşturuyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da Türkiye’nin planını yaptığını ve bir ce ansızın harekata başlanabileceğini belirtti. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da dün “Soçi ve Astana sürecinden olumlu neticeler almıştık, ancak sahada saldırganlık sürerken bu sürecin işlemesi zor oluyor” açıklamasında bulundu.
Bu bağlamda, bütün bu gelişmeler TL üzerinde baskıya neden olurken; küresel piyasalarda ise dolar son dört ayın en yüksek seviyesine çıktı. ABD Dolar Endeksi’ndeki yükseliş ve artan dolar talebi ile gelişen ülke paraları (GOP) dün değer kaybetti fakat TL, belirtilen gelişmeler nedeniyle daha kırılgan ve negatif ayrıştı.
Keza, önceki gün PPK kararı sonrası 6,08’e çıkan ve günün devamında da 6,09’a yaklaşan dolar/TL kuru,Türkiye serbest piyasalarında dün 6,1030’a yükselmesinin ardından 6,09 üzerinde işlem gördü. Uzman yorumlarına göre, kurda 6,09 direnci üzerinde 6,15 takip edilirken, 6,04 ise destek olarak izleniyor.
Virüs endişeleri de TL’yi baskılıyor
Dolar/TL'de Suriye'ye kaynaklı artan jeopolitik endişeler ve küresel ekonomik aktiviteye Coronavirüs salgının etkisinin artabileceğine yönelik beklentilerle yukarı yönlü baskı sürüyor. Kur, dün itibarıyla, Mayıs 2019'dan beri gün içinde görülen en yüksek seviye olan 6,10'a kadar yükseldi. Yükseliş, TCMB'nin önceki günkü 50 bp’lik faiz indirimi ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) tutanakları sonrası geldi.
Dolar, dün Japon Yeni’nde ani ve sert bir düşüş olmasıyla Asya'daki fonları kendisine çekti. Yen’deki sert düşüş, yenin güvenli liman konumunu sorgulatırken; yerel varlıklara sahip yatırımcıları ise kaygılandırdı. Dolar, yen karşısında son altı aydaki en büyük kazanımını elde ederken; Euro ise 1.0798 dolar seviyesinde işlem gördü.
Salgın, küresel tedarik zincirlerini alt üst etti ve Çin'deki işyerlerinde ve fabrika faaliyetlerinde büyük çaplı bir aksamaya neden oldu. Bu durum, yetkilileri Coronavirüs’ün büyümeye yönelik olumsuz etkisini hafifletmek için son haftalarda politika önlemleri almaya sevk etti. Çin politika faizi olan borç verme faiz oranını (LPR) düşürdü. 28-29 Ocak’ta yaptığı toplantının önceki gün yayınlanan tutanakları, Fed yetkililerinin Coronavirüs salgınının neden olduğu yeni riskleri kabul etseler de bu yıl faiz oranlarını sabit tutabilme kabiliyetleri konusunda temkinli bir şekilde iyimser yaklaşım gösterdi.
Ayrıca, Suriye'ye yönelik endişeler de piyasada takip edilen ve ‘baskı unsuru olmayı sürdüren’ konulardan. Bilindiği üzere Erdoğan, TBMM'de önceki gün yaptığı konuşmada, Suriye'ye yönelik önceki operasyonların hemen öncesinde de söylediği "Bir gece ansızın gelebiliriz" söylemini İdlib için de tekrarlamıştı.
Bir bankanın döviz masası işlemcisi, dün yaptığı bir çözümlemede, "TL'yi baskılayan birkaç ana unsur söyleyebiliriz. Küresel nedenler arasında dolardaki kuvvetli seyir oldukça önemli. Dolar, Euro ve tüm EM'lere karşı bir süredir aralıksız değer kazanıyor. Fed tutanaklarının yeni bir faiz indirimini değerlendirmeye kısa vadede alacak gibi görünmemesi de TL negatif. Öte yandan Coronavirüs salgının ekonomik etkisi ve yen gibi normalde güvenli liman olan bir para birimini bile virüse yakınlık nedeniyle baskılayabilmiş olması da TL negatif" ifadelerini kullandı. Aynı bankacı, diğer etkiler olarakda TCMB'nin faiz kararları sonrası EM'ler arasında en iyilerden "ortalamalara" kadar gerileyen beklenen enflasyona göre hesaplanan TL'nin reel getirisini ve artan jeopolitik endişeleri gösterdi.
