Finansman dengesinde 125 milyon TL’lik kayıp



featured



“VERGİ GELİRLERİ DÜŞTÜ”… Maliye Bakanlığı raporlarından elde edilen bilgiye göre, vergi gelirleri kalemi, 2020 yılının ilk dokuz ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre 94,7 milyon TL; vergi dışı gelirler kalemi ise 123,5 milyon TL düşüş yaşadı. Bu değişimlere bağlı olarak, 2020 yılının ilk dokuz ayında yerel gelirler kalemi yüzde 0,2’lik düşüşle 4.852,6 milyon TL seviyesinde gerçekleşti. Finansman dengesi ise 2020 yılının sadece ilk altı ayında 124,8 milyon TL açık verdi.

“GELİR-GİDER GÖRÜNÜMÜ KÖTÜ”… Maliye Bakanlığı’ndan alınan veriler uyarınca, 2020 yılının ilk üç çeyreği itibarıyla oluşan bütçe rakamlarına göre, yerel gelirlerimizle bütçe giderlerini karşılama oranı sırasıyla yüzde 102,8, 85,1 ve 77,5 seviyesinde gerçekleşti. 2019 yılında aynı dönemler için bu oranlar yüzde 98,6, 93,4 ve 98 olarak hesaplanmıştı. Buna göre, 2019 yılının ilk dokuz ayı dikkate alındığında, yerel gelirlerimizle bütçe giderlerini karşılama oranı yüzde 96,7 iken 2020 yılı aynı döneminde 87,2 seviyesine geriledi.

“TC YARDIMLARININ ÖNEMİ ARTTI”… Maliye Bakanlığı raporlarına göre, yerel gelirler ile bütçe giderleri arasındaki açığın giderilmesi için en önemli finansman kaynağı olan TC yardım ve krediler rakamının bütçe giderlerini karşılama oranı ise yüzde 36 seviyelerinden, 2019 bütçesinde yüzde 7,5 seviyesine kadar geriledi ancak 2020 yılında bu oranın yüzde 26 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Bütçe tahmin verileri göz önüne alındığında, TC yardımlarının GSYH’ye oranının da 2020 yılı için yüzde 8,4 olacağı tahmin ediliyor.

Ali ÇATAL

Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanıp yayımlanan verilere göre, bütçe gelirlerinden TC kredileri ve iç borçlanma kalemlerinin çıkarılması suretiyle elde edilen toplam gelir rakamı ile bütçe giderleri arasındaki farka eşit olan finansman dengesi, 2020 yılının ilk dokuz ayında 124,8 milyon TL açık verdi.

Bütçe açığının kapatılması için finansman kaynağı olarak kullanılan TC kredileri toplamı 2020 yılı ilk dokuz ayında 66 milyon TL olarak gerçekleşirken, 2019 yılının aynı döneminde ise kullanılmadı.

Vergi gelirleri kalemi 2020 yılının ilk dokuz ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre 94,7 milyon TL, vergi dışı gelirler kalemi ise 123,5 milyon TL düşüş yaşadı. Bu değişimlere bağlı olarak, 2020 yılının ilk dokuz ayında yerel gelirler kalemi yüzde 0,2’lik düşüşle 4.852,6 milyon TL seviyesinde gerçekleşti.

Keza, 2020 yılının ilk üç çeyreği itibarıyla oluşan bütçe rakamlarına göre, yerel gelirlerimizle bütçe giderlerini karşılama oranı sırasıyla yüzde 102,8, 85,1 ve 77,5 seviyesinde gerçekleşti. 2019 yılında aynı dönemler için bu oranlar yüzde 98,6, 93,4 ve 98 olarak hesaplanmıştı.

Buna göre, 2019 yılının ilk dokuz ayı dikkate alındığında, yerel gelirlerimizle bütçe giderlerini karşılama oranı yüzde 96,7 iken 2020 yılı aynı döneminde 87,2 seviyesine geriledi.

Bütçe gelirlerinden TC yardım ve kredilerinin çıkarılması sonucu oluşan yerel gelirler toplamının bütçe giderlerini karşılama oranı son 10 yılda yüzde 61 seviyelerinden, 2019 yılında yüzde 89 seviyelerine ulaşmıştı. Bu rakamın, 2020 bütçe tahmininde ise yüzde 76,3 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor.

Yerel gelirler ile bütçe giderleri arasındaki açığın giderilmesi için en önemli finansman kaynağı olan TC yardım ve krediler rakamının son 10 yıllık dönemde bütçe giderlerini karşılama oranı ise yüzde 36 seviyelerinden, 2019 bütçesinde yüzde 7,5 seviyesine kadar gerilemişti ancak 2020 yılında bu oranın yüzde 26 seviyesinde gerçekleşeceği öngörülüyor.

Yerel gelirlerimizle bütçe giderlerini karşılama anlamında son 10 yıllık dönemde olumlu bir tablo ortaya çıksa da yeni tip Koronavirüs (Kovid-19) salgını, 2020 yılında tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz bütçe yapısında da bozulmalara sebep oldu.

DİBS ihaleleri de kurtaramadı

Tüm dünyayı etkileyen Kovid-19 salgının etkilerini asgari düzeye indirmek için birçok ülkede çeşitli tedbirler alındı. Haziran 2020’de Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından yayınlanan Küresel Ekonomik Görünüm raporunda, devletlerin borçlanma oranlarında bu yıl Kovid-19 nedeniyle büyük artış beklendiği vurgulanmıştı.

Ülkemizde de bu dönemde iç borçlanma mekanizması çalıştırılmaya başlandı. Bu kapsamda Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS) ihalelerine çıkıldı.

Bahse konu raporlarda, küresel bazda etkili salgın krizinin ülkemiz ekonomisinde meydana getireceği olumsuz etkilerden bir tanesi de bütçe açığı olarak görülüyor.

Ülkemizin iç ve dış borçlanma kanallarının kısıtlı olması, 2020 yılı bütçesinde oluşacak açığın esas olarak Türkiye Cumhuriyeti ile yapılan ekonomik protokol kapsamında aktarılacak kredi ve hibe yoluyla kapatılmasını zorunlu kılıyor. Bu kaynağın aktarılması durumunda yıllardır düşüş gösteren ve 2019 yılında yüzde 7,5’e gerileyen TC yardım ve kredilerinin toplam bütçe giderlerini karşılama oranının, 2020 yılında yüzde 26’ya yükseleceği tahmin ediliyor.

Öte yandan, son on yıldır bütçe açığının yerel gelirlerle kapatılması konusunda çizilen olumlu tablonun, 2020 yılı ile birlikte bozulabileceği de tahmin ediliyor. Bu nedenle, 2021 yılında ya da salgın sonrası ortaya konulacak politikaların, söz konusu oranın 2019 seviyesine ve altına getirecek önlemleri de içermesi gerekeceği değerlendiriliyor.

İlgili verilerde, bütçe açığının kapatılmasında önemli bir kalem olarak kullanılan TC yardım ve kredilerinin ülkemiz gayri safi yurt içi hasılasına (GSYH) oranı incelendiğinde de yıllar itibarıyla bir düşüş yaşandığı görülüyor.

Buna göre, 2009 yılında yüzde 17,3 olan Türkiye Cumhuriyeti’nden alınan bağış, yardım ve kredilerin GSYH’ye oranının, 2019 sonu itibarıyla yüzde 2,7 seviyesinde gerçekleştiği; 2020 Mali Yılı bütçe tahmin verileri ve 2020 yılı GSYH tahmin verisi kullanılarak da 2020 yılı için bu oranın yüzde 8,4 olacağı tahmin ediliyor.

0
mutlu
Mutlu
0
alk_
Alkış
0
_zg_n
Üzgün
0
_a_rm_
Şaşırmış
Finansman dengesinde 125 milyon TL’lik kayıp

Yorumlar kapalı.