Ramazan SAFA

   Afrika, Avrupa ve Asya’da 30’dan fazla ülkede cinsiyet ve diğer sosyo-ekonomik konularda 25 yılın üzerinde mesleki deneyime sahip olan Dr. Johanna Maula, gerek iş gerekse sosyal hayatta çeşitli aktivitelerde erkeklerle birlikte mücadele eden kadınların karşılaştığı cinsiyet ayrımcılığının ortadan kaldırılması için gündeme getirilen ‘cam tavanı kırma yöntemi cinsiyet kotası’ ile ilgili deneyimlerini ve bu cam tavanın üstesinden gelmek için Avrupa Birliği’nde uygulanan politikaları KIBRIS’a anlattı.

   Avrupa Komisyonu’nun düzenlediği “cam tavanı kırma yöntemi olarak cinsiyet kotası” konulu panele konuşmacı olarak katılan Dr. Johanna Maula, kadınların ekonomiye katılımındaki gelişmeler konusunda Avrupa’dan örnekler paylaşarak, hedeflerinin kadın işgücü piyasasına katılımının artırılması, kadınlar arasında cinsiyetçiliğin getirdiği yoksullukla ve cinsiyete dayalı şiddete karşı mücadele etmek, dünya genelinde cinsiyet eşitliğini ve kadın haklarını desteklemek olduğunu söyledi.
 

“Kadınlar düşük ücretli sektörlerde iş bulabiliyor”

Son yıllardaki aşılan birçok engele rağmen Avrupa’da halen cinsiyet eşitsizliğinden söz edilebileceğini savunan Dr. Johanna Maula, “Kadınlar işgücü piyasalarında daha düşük ücretli sektörlerde daha çok temsil edilmekte ancak iş karar verme mekanizmalarında eşitliğe geldiğinde temsil edilebilirlikleri çok düşük seviyelerde” dedi.

Nordic Council of Ministers (Nordik Bakanlar Konseyi), Avrupa Komisyonu, ILO, UNCTAD, UNIDO, UNICEF, WFP ve Afrika Kalkınma Bankası gibi organizasyonlarla birlikte bazı kamu ve uluslararası kuruluşlar ile özel sektörde projeler gerçekleştiren Maula, “Toplumsal cinsiyet kotası, siyasette, ekonomik hayatta, eğitim sisteminde, kamu alımlarında kullanılabilir. Cinsiyet kotası, sadece kadınların korunması anlamına gelmez, kadınların egemen olduğu birçok meslekte de erkeklere yer açar. Erkekler için cinsiyet kotalarının konması da gündeme gelebilir. Kota, bir cinsiyetin eşitliğini sağlamanın yanı sıra herhangi bir grubun eşit temsil edilme hakkını savunan bir uygulamadır” ifadelerini kullandı.

Finlandiya’nın eğitim sisteminin PISA araştırmalarına göre çok iyi bir noktada olmasına rağmen, okuldaki erkek çocukların kız çocuklarına göre daha mutsuz olduklarının gözlemlendiğine dikkat çeken Maula, “Bu noktada karşımıza erkek kotasının getirilmesini gerektiren bir olay ortaya çıkıyor. Öğretmenlik mesleğinin kadınlar tarafından domine edilmesi araştırmalara göre okul çağındaki erkek çocukların başarısız veya mutsuz olmalarına neden olabiliyor. Burada da erkeklere yönelik bir kota koyma ihtiyacı ortaya çıkıyor” diyerek cinsiyet kotasının tek bir cinsiyeti savunmadığına dikkat çekti.

Dr. Johanna Maula, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin çoğunun cinsiyet kotası getirerek kadın-erkek cinsiyet eşitliğine katkıda bulunmaya çalıştığını söyleyerek, “Toplumsal cinsiyet kotaları hakkında farklı görüşler var. Ancak örnekler birçok Avrupa ülkesinin, cinsiyet kotası düzenlemeleri de dâhil olmak üzere, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği yasalarını getirerek kadınların politika ve ekonomi alanındaki eşitliğini sağlamayı başardığını göstermektedir. Bununla birlikte, özellikle bazı Kuzey Avrupa ülkelerinde (İsveç, Finlandiya) herhangi bir resmi kota olmadan kadınların siyasette yüksek oranda pay sahibi oldukları görülmektedir. Yüksek düzeyde eğitim, yüksek işgücüne katılım ve refah devleti kadınların politik katılımını sağlayabilmektedir” dedi.

“Gönüllü kota uygulaması şart”

Kotanın farklı uygulama yolları olduğunu söyleyen Maula, “Genel olarak kota, seçim yasalarına koyularak zorunlu olarak ya da yasal zorunluluk olmadan siyasi partilerce gönüllülük esasına dayalı olarak uygulanıyor. Her politik partinin gönüllü olarak bu kotaları uygulaması gerekiyor. Seçmenlere farklı seçenekler sunulmalı” ifadelerini kullandı.

Maula, Finlandiya’daki mücadelenin 19. yüzyıl başlarında başladığını söyleyerek, “Ancak bu süreç her ülke için bu kadar uzun yıllar almayacaktır. Süreç, kota uygulamasına geçmek isteyen diğer ülkeler için daha kolay işleyecektir. Önlerinde duran birçok ülkenin uygulamaları diğer ülkelere örnek olacaktır” dedi.