Özel Haber - Ali ÇATAL

BİR ‘KRİZ DÖNEMİ’ KLASİĞİ…

DAÜ Finansal Düzenleme ve Risk Yönetimi Merkezi Başkanı ve Bankacılık ve Finans Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mete Feridun, ‘güvenli liman’ altına ilginin ezelden beri her kriz döneminde olduğu bilgisini verdi. Altına yönelik yatırımcı ilgisinde ve altın fiyatlamasında yaşanan artışta, genel bir ‘spekülatif’ durumun yaşanmadığını söyleyen Feridun, siyasi ve ekonomik istikrarsızlık durumlarında yatırımcı nezdinde güven azalması ve riski iştahı düşüşü yaşanmasının bir ‘ekonomik klasik’ olduğunu vurguladı.

KKTC SERBEST PİYASALARI…

KKTC serbest piyasalarında gram altın, 01 Ocak 2023’te ortalama bin 99 TL 39 kuruş olarak fiyatlanırken; 01 Şubat 2023 itibarıyla ortalama bin 165 TL 10 kuruştan el değiştirdi. Çeyrek altın da 01 Ocak’ta ortalama bin 763 TL 41 kuruştan satılırken; 01 Şubat’ta ise ortalama bin 887 TL 84 kuruşluk fiyatlama kayda geçti. 22 ayar altın fiyatı da 1 Ocak’ta ortalama bin 4 TL 53 kuruş olarak belirlenirken; bu rakam, 1 Şubat’ta ortalama bin 68 TL 78 kuruşa kadar yükseldi. Cumhuriyet altını fiyatlaması da 1 Ocak-1 Şubat 2023 dahilinde ortalama 7 bin 251 TL 4 kuruştan, 7 bin 730 TL 1 kuruşa çıktı.

   Merkez bankalarının ‘şahin’ para politikaları sonrası gelen sıkılaştırma, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yaşanan gıda sorunu, küresel piyasalardaki çip krizi, döviz kurlarındaki ‘yüksek volatilite riski’ ve siyasi belirsizlik gibi etmenler, yatırımcının risk iştahını düşürürken; ‘güvenli liman’ Amerikan Dolarına yönelik talebin taze tutmasının yanı sıra altına ilgiyi de artırdı.

   Dünya Altın Konseyi’nin, 2022 yılına ilişkin ‘Küresel Altın Trendleri’ raporu da dün itibarıyla yayımlandı.

   Rapora göre, merkez bankalarının ve özel yatırımcıların güçlü alımları, geçen yıl altında yıllık talebi 2011’den beri en yüksek seviyesine çıkardı.

   Küresel altın talebi, 2022 yılında, bir önceki yıla göre yüzde 18 bandında artarak 4 bin 741 bin tona, toplam altın arzı da yüzde 2’likbir yükselişle 4 bin 754,5 tona ulaştı.

   Güçlü yıllık toplam, geçen yılın dördüncü çeyreğinde bin 337 tonluk rekor taleple desteklendi.

   Diğer taraftan, 2022 yılında mücevher talebi ise yüzde 3 düşüşle yaklaşık 2 bin 86 tona indi.

   Sikke ve külçe altın gibi ‘yatırım amaçlı’ altın alımında da geçtiğimiz yıl artış oldu. Yatırım amaçlı altın alımı, tezgâh üstü piyasalar hariç, geçen yıl, 2021 yılına nazaran yüzde 10 artarak bin 107 tona ulaştı.

   Konseyin raporu uyarınca, merkez bankalarının altın alımı da geçen yıl, bir önceki yıla göre 450 ton artarak, 1967 yılından beri en yüksek seviye olan bin 136 tona çıktı.

   Rapor, ayrıca, merkez bankalarının alımlarının ‘çoğunun rapor edilmediği’ bilgisini de verdi.

   Yanı sıra, Londra Külçe Piyasası Birliği’ne (LBMA) göre, altının ons fiyatı da dördüncü çeyrekte hızlı artışın etkisiyle ortalama bin 800 Amerikan doları seviyesine yükseldi.

   KKTC serbest piyasalarında da gram altın, 01 Ocak 2023’te ortalama bin 99 TL 39 kuruş olarak fiyatlanırken; 01 Şubat 2023 itibarıyla ortalama bin 165 TL 10 kuruştan el değiştirdi.

   Çeyrek altın da 01 Ocak’ta ortalama bin 763 TL 41 kuruştan satılırken; çeyrek altın fiyatlamasında 01 Şubat’ta ise ortalama bin 887 TL 84 kuruşlukfiyatlama kayda geçti.

   Global standartlarda ‘31,1034768 gram’ altını ifade eden ‘altının ons fiyatı’ ise 01 Ocak’ta ortalama 34 bin 50 TL 46 kuruştan fiyatlandığı halde, 01 Şubat’ta fiyat,36 bin 297 TL 93 kuruşa çıktı.

   Halk arasında “22 ayar bilezik” olarak bilinen 22 ayar altın fiyatı da 1 Ocak’ta ortalama bin 4 TL 53 kuruş olarak belirlenirken; bu rakam, 1 Şubat’ta ortalama bin 68 TL 78 kuruşa kadar yükseldi.

   “Ata lira”olarak da bilinen Cumhuriyet altını fiyatlaması da 1 Ocak-1 Şubat 2023 dahilinde ortalama 7 bin 251 TL 4 kuruştan, 7 bin 730 TL 1 kuruşa yükseldi.

Feridun: ‘Kâr satışları’ altına kanalize ediliyor

   İngiltere Merkez Bankası’nda (BoE) da bir dönem görev yapan, Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Finansal Düzenleme ve Risk Yönetimi Merkezi Başkanı ve Bankacılık ve Finans Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mete Feridun, ‘güvenli liman’ altına ilginin ezelden beri her kriz döneminde olduğu bilgisini verdi.

   Altına yönelik yatırımcı ilgisinde ve altın fiyatlamasında yaşanan artışta, genel bir ‘spekülatif’ durumun yaşanmadığını söyleyen Feridun, siyasi ve ekonomik istikrarsızlık durumlarında yatırımcı nezdinde güven azalması ve riski iştahı düşüşü yaşanmasının bir ‘ekonomik klasik’ olduğunu vurguladı.

   Siyasi çalkantı ve ekonomik belirsizlik hallerinde, yatırımcının her daim ‘güvenli liman’ arayışına girdiğine dikkat çeken Feridun, yatırımcının ‘geleneksel’ yatırım iklimine alternatif teşkil edeceği öngörülen kripto piyasalarından da 2022 yılı yazında yaşanan ciddi düşüşler nedeniyle kopmaya başladığına işaret etti.

   Borsada son dönemde ‘muhtemelen kâr satışları’ kaynaklı kayda geçen çıkışların da yine ‘muhtemelen’ altına kanalize olduğu yorumunu yapan Feridun, “Öyle görünüyor ki yatırımcı, borsadan kazandığını gayrimenkule, şayet buna gücü yetmiyorsa ise altına çevirerek ‘yatırımını park etme’ yolunu seçiyor” ifadelerini kullandı.

   Halk arasında, Türkiye’deki seçimlerin akabinde ‘dövizin patlayacağına’ yönelik söylentilerin de risk iştahını düşürdüğünü ifade eden Feridun, içerisinden geçilen bu ‘global durumun’ da bu veriler ışığında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.