Özel Haber - Cemre CEMALİ

• AĞUSTOS AYI İŞARET EDİLİYOR… Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, denize kıyısı olan ve atık suyunu boşaltmak için boru döşemiş olan tüm otellerin hatlarının üzerine “Sürekli atık su izleme sisteminin” kurulacağını belirtti. Aktolgalı, bunun için ana server olan kontrol mekanizmasının Lefkoşa’da kurulduğunu açıkladı. Aktolgalı, Girne ve Mağusa bölgesinden 9 müracaat olduğunu ifade ederek, şu ana kadar kurulumun tamamlandığı bir yer olmadığını ancak ağustos ayının sonuna kadar tümünün kurulmuş olacağını vurguladı.

• OTELLERDEN SONRAKİ HEDEF ‘TOPLU KONUTLAR’…Çevre Koruma Dairesi Müdürü Aktolgalı, şu anki mevzuatta sadece otellerin bu sisteme dahil olması noktasında zorunluluk olduğunu, bir sonraki aşamada ise denize sıfır olan toplu konutlara da arıtma şartı getirmeyi planladıklarını ve bu sisteme dahil edilebileceğini ifade ederek, bunun için bir sistem geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Aktolgalı, toplu konutların da sisteme aktarılması için bir sistem olması gerektiğini, halkı mağdur etmemek için şu an toplu konutları kapsam dışı bıraktıklarını kaydetti.

   Çevre Koruma Dairesi tarafından Turizm ve Çevre Bakanlığı’nda ‘Sürekli atık su izleme sistemi’nin ana server, kontrol mekanizması kuruldu.

   Denize kıyısı olan ve atık suyunu boşaltmak için boru döşemiş olan tüm otellerdeki hatlarının üzerine kurulacak kabinlerle, bu sisteme anlık olarak veri aktarılacak.

  Sistem sayesinde denize bırakılan atık sudaki Askıda Katı Madde (AKM),  Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOI),  Çözünmüş Oksijen Miktarı, Kimyasal Kirlilik(KOI), sıcaklık, Ph, İletkenlik, denize giden suyun miktarı (Debimetre), Azot ve Fosfor akış hızı anlık ölçülebilecek.

   Dairenin atık su bölümünden aldığımız bilgiye göre, sürekli atık su izleme sistemi, suyun belirli bir debimetre seviyesine ulaşmasından sonra devreye girecek, atık su niteliğindeki arıtılmış su, belirli limit değerlerinin içerisinde olması gerekiyor.

   Atık suyun limit aşımına uğraması halinde sistemin uyarı vereceği belirtilirken, böyle durumlarda sistemin her dakika tekrar veri almaya başlayacağı, böylece 5 dakika içerisinde ortalama değerlerin hepsinin yüksek çıkması durumda sistemin o sudan numune çekmeye başlayacağı kaydedildi.

   Bu durumlarda bakanlık yetkileri tarafından ölçümlerin alınacağı ve limit değerinin aşıldığı durumlarda cezai işlem uygulanacağı belirtildi.

  Sistem denize bırakılan atık sudaki Askıda katı madde (AKM),  Biyolojik Oksijen İhtiyacı (BOI),  Çözünmüş Oksijen Miktarı, Kimyasal kirlilik(KOI), sıcaklık, Ph, İletkenlik, denize giden suyun miktarı (Debimetre), Azot, fosfor, akış hızını anlık ölçülüyor.

   Konu ile ilgili KIBRIS’a konuşan Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, otel suyunun denize aktarıldığı hatlar üzerine kurulacak olan kabinin doğrudan Lefkoşa’daki merkeze bağlı olacağını anlatarak, 6 ay önce kurdukları bu sistemin çalışıp çalışmadığını tespit etmek için pilot bölge olarak Bafra’da demo kabini kurduklarını belirtti.

   Aktolgalı, “Biz şu an Bafra’yı saniyelik olarak izleyebiliyoruz. Cep telefonlarına da anlık bilgi aktarılıyor” diyerek, otellerin kuracakları kabinlerin masrafını kendilerinin karşılamak zorunda olduğunu, kabinlerin kurulumunun tamamlandıktan sonra Çevre Koruma Dairesi’nin sistemine entegre edileceğini açıkladı.

Aktolgalı: 1.5 milyon TL’lik yatırımla sistemi kurduk

   Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, deniz suyu analizlerinin sürekli olarak alındığını ve takip edildiğini ifade ederek, şu ana kadar bir problem görülmediğini ifade etti.

   Aktolgalı, her seneden farklı olarak bu yıl denize kıyısı olan ve atık suyunu boşaltmak için boru döşemiş olan bütün otellerin hatlarının üzerine “Sürekli atık su izleme sisteminin” kurulacağını belirterek, bunun için ana server olan kontrol mekanizmasının Lefkoşa’da kurulduğunu açıkladı.

   Otellerde de bu sistem kurulduktan sonra denize giden herhangi bir suyun Çevre Koruma Dairesi tarafından anlık olarak online sistem üzerinden takibinin yapılabileceğinin altını çizen Aktolgalı, şöyle devam etti:

   “Serveri, monitörü ve ağı kurmak bizim görevimizdi. Yaklaşık 1.5 milyon TL’lik bir yatırım yaparak 6 ay önce bu sistemi kurduk. Bunun çalışıp çalışmadığını tespit etmek için de pilot bölge olarak seçtiğimiz Bafra’ya demo kabini kurduk. Bafra’da bütün oteller merkezi arıtma sistemine bağlı olduğu için münferit olarak başvurmak zorunda değiller. Biz şu an Bafra’yı saniyelik olarak izleyebiliyoruz. Cep telefonlarına da anlık bilgi aktarılıyor”.

“Otellere 3 ay süre verildi”

   Aktolgalı, bu sisteminin otellerde kurulumu için belli tarihler arasında otellere müracaat süresi verildiğini ve sonrasında Çevre Koruma Dairesi’nin değerlendirmesine sunulduğunu belirten Aktolgalı, cihaz yurtdışından geleceği için daha sonraki aşamada ise kurulum için otellere 3 ay süre verildiğini söyledi.

  Girne ve Mağusa bölgesinden 9 müracaat olduğunu belirten Aktolgalı, şu ana kadar kurulumun tamamlandığı bir yer olmadığını, ancak ağustos ayının sonuna kadar tümünün kurulmuş olacağını açıkladı.

   Aktolgalı, 4 otelin değerlendirmesinin netleştiğini, 4 ünün ise önümüzdeki hafta içinde netleşeceğini işaret ederek, Çevre Koruma Dairesi olarak sadece Bafra’da demo kabini kurduklarını söyledi.

   Girne Belediyesi’nin ‘arıtmasını düzgün çalıştırması ve bu sisteme geçmesi noktasında’ yasal olarak 2 yıl süreleri olduğunun altı çizen Aktolgalı, şu an oteller için açılan müracaat süresinin tamamlanmadığını, komisyon tarafından başvuruların değerlendirilmesinin de devam ettiğini ifade etti.

“Kuracak kabinlerin masrafı otellere ait”

   Aktolgalı, otellerin kuracakları kabinlerin masrafını kendilerinin karşılamak zorunda olduğunu belirterek, kabinlerin kurulumu tamamlandıktan sonra Çevre Koruma Dairesi’nin sistemine entegre edileceğini açıkladı.

   Hat üzerindeki kabinin kendi kendine çalışan bir laboratuar olduğunu ve anlık olarak bilgi aktardığını söyleyen Aktolgalı, şahısların ‘bizim sistemiz doğru çalışıyor’ diye karşı çıkabildiği zamanlar olduğunu, bu kabin sayesinde durumun ispatlandığını kaydetti.

   Aktolgalı, “Biz sistemden uyarı aldığımızda, otellerdeki sistem içerisindeki buzluğa numunenin bir miktarı depolanır. Depolamada o an geçen suyun “şahit numunesi” olacağı için bu sayede numuneyi alıp devlet laboratuarında analizini yapıyoruz, ispatlıyoruz” şeklinde konuşarak, sürekli atık su izleme sisteminin işleyişi ile ilgili bilgi verdi.

   Yasa ve mevzuat gereği hiçbir tesisin alıcı ortama katı ya da sıvı atık deşarj edemeyeceğini hatırlatan Aktolgalı, “Ya borusunu çekecek denize akıtmayacak, ya da bu sistemi kuracak ve akan suyun temiz olduğunun ispatını bize yapacak” vurgusu yaptı.

“Denize sıfır olan toplu konutlar da sisteme dahil edilecek”

   Aktolgalı, şu anki mevzuatta sadece otellerin bu sisteme dahil olması noktasında zorunluluk olduğunu, bir sonraki aşamada denize sıfır olan toplu konutlara da arıtma şartı getirmeyi planladıklarını ve bu sisteme dahil edilebileceğini ifade ederek, bunun için bir sistem geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi.

  Tüzük kurallarına aykırılığın cezasının 1 asgari ücret olduğunu, 3 defa aykırılığa rağmen arıtmasını düzgün çalıştırmayan oteller için de kapatma yetkileri olduğunu ifade eden Aktolgalı, “oteller tek bir yapı olduğu için böyle durumlarda belirli bir süre onları kapatabiliyorken, toplu konutlarda arıtmanın çalışmaması durumunda toplu konutu nasıl kapatayım” dedi.

“Şu an toplu konutlar kapsam dışı”

   Aktolgalı, toplu konutlarda insanların koçanlarını aldığını ve oranın yaşamsal alanları olduğunu işaret ederek

 toplu konutlarda da aynı bilginin sisteme aktarılması için sistem olması gerektiğini, halkı mağdur etmemek için şu an toplu konutları kapsam dışı bıraktıklarını açıkladı.

   İskele Belediyesi için de bilgi veren Aktolgalı, Bakanlar Kurulu tarafından denizlerle ilgili komisyon üyesi olarak atandığını söyleyerek, şöyle devam etti:

   “İskele Belediyesi’nde de sorun toplu konutlardır. Onlar denize çok yakın ve deniz seviyesinin altına emici kuyular kazamıyorlar, yer altından geçiyor kirlilik. Bu nedenle merkezi bir arıtma kurup daha içerilere çekme projeleri var”.

Fotoğraflar/Özmen YILANCILAR