ÖZEL HABER - Cemre CEMALİ
“FABRİKANIN VERİMLİLİĞİ DÜŞÜK”…
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, imalatçıya 11 TL’ye gelen sütün bugün 20 TL civarında olması gerekir. 11 TL’ye alınan sütün 26 TL’ye satılmasındaki en büyük sıkıntı, bu fabrikaların verimlilik düzeylerinin düşük olmasından ve çalışan sayısının fazla olmasından kaynaklıdır” iddiasında bulundu.
“YÜZDE 20 KÂR MARJI İLE ÇALIŞIYORUZ”…
Koop-Süt Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Erişmen, çiğ sütün zamlanması, gaz ve elektrik fiyatlarındaki pahalılık, dövizin yükselmesi, süt ambalajlarının Euro bazlı olması, hayat pahalılığının artışı ile birlikte personel maaşlarının da yükselmesinin maliyetlerini etkileyen unsurlar olduğuna dikkat çekerek, yüzde 20 kâr marjı ile çalıştıklarını açıkladı.
“ÜRETİM MALİYETLERİ YÜKSEK”…
Koop-Sen Başkanı Mehmet Ali Güröz de, girdi maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı sütün fiyatının arttığını kaydetti. Güröz, 10.30’a alınan bir litre sütün, UHT sisteminde işletişi, kutulanması, elektrik, su, işçilik maliyetleri de 11 TL’ye geliyor” diyerek sütün fabrikadan çıkış maliyetinin 21 TL’yi bulduğunu anlattı.
“ÜRETİCİLERİ SÜBVANSE EDİYORUZ”…
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci, en uygun fiyatlara ürün yetiştirilmesi konusunda görevli bir bakanlık olduklarını söyleyerek, bu bağlamda ülkede üretilen çiğ süt fiyatlarının çok yükselmemesi için gerekeni yapmaya çalıştıklarını ve üreticileri sübvanse ettiklerini belirtti.
Temel tüketim maddelerinin başında gelen ve özellikle çocukların gelişimi için oldukça önemli bir ürün olan sütün satış fiyatı tartışılmaya devam ediyor. Koop-Süt’ün kısa bir süre önce yaptığı zam ile raftaki fiyatı 26.5 TL’ye yükselen sütün neden bu kadar pahalı olduğu tartışılıyor.
KIBRIS muhabiri konuyu tüm taraflarla konuştu.
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği, çiğ süt fiyatlarındaki 1,50 TL’lik artıştan sonra Koop-Süt ve bunun gibi firmaların süt fiyatlarını pakette 3-3,50 TL’ye kadar yükselttiğini söyleyerek, Koop-Süt’e maliyetlerini açıklamaları için çağrı yaptı.
Koop-Süt Yönetim Kurulu da çiğ sütün zamlanması, gaz ve elektrik fiyatlarındaki pahalılık, dövizin yükselmesi, süt ambalajlarının Euro bazlı olması, hayat pahalılığın yükselmesi ile birlikte personel maaşlarının da artması gibi etkenlerin girdi maliyetlerini etkileyen unsurlar olduğunu açıkladı.
Koop-Süt, süt ve süt ürünlerinde 24 Şubat itibarıyla geçerli olan yeni ve zamlı fiyat listesini paylaşmış, bu bağlamda süt fiyatları litre başına 3 TL'nin üzerinde zamlanmıştı.
KIBRIS’a konuşan Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, fabrikaların şu anda günlük işlediği süt miktarı ile maliyetlerini düşüremeyeceklerini ifade ederek, fabrikanın ihracatta ve iç piyasada sağlam durabilmesi için günlük 80 tonun altında süt işlememesi gerektiğini söyledi.
Naimoğulları, imalatçıya 11 TL’ye gelen sütün 26 TL’ye satılmasındaki en büyük sıkıntının fabrikaların verimlilik düzeylerinin düşük olmasından ve çalışan sayısının fazla olmasından kaynaklı olduğunu vurgulayarak, “Hayvan üreticileri bu sıkıntıları ortamda nasıl az kârla ya da hiç kâr etmeden ayakta durmaya çalışıyorsa, fabrikaların da bunu yapması lazım” şeklinde konuştu.
Koop-Süt Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Erişmen de çiğ süte 15 Ocak’ta zam geldiğini hatırlattı. Erişmen, yaklaşık 2 ay fiyat arttırmadıklarını ve bu sürede de diğer firmaların fiyat açıklamak için kooperatifi beklediğini kaydetti.
Erişmen, diğer imalatçıların piyasada yer edinebilmek için fiyatlarını, kooperatifin açıkladığı rakamın altında tuttuğuna dikkat çekerek, kooperatifin bir marka olduğunu belirtti.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci ise en uygun fiyatlara ürün yetiştirilmesi konusunda görevli bir bakanlık olduklarını söyleyerek, bu bağlamda ülkede üretilen çiğ süt fiyatlarının çok yükselmemesi için gerekeni yapmaya çalıştıklarını ve üreticileri sübvanse ettiklerini açıkladı.
Naimoğulları: Süt fiyatları pakette 3,50 TL’ye kadar yükseldi
Mustafa Naimoğulları, çiğ süt fiyatlarının 15 Ocakta 1,50 TL arttığını ifade ederek, Koop-Süt ve bunun gibi firmaların bu artıştan sonra süt fiyatlarını pakette 3-3,50 TL’ye kadar yükselttiğini belirtti.
Naimoğulları, yüzde 7 bayii verdiklerine, yüzde 15 de market kârı olduğuna dikkat çekerek, maaş ve paket maliyetlerini gibi birçok maliyetin yükselmesiyle şu an Koop-Süt’ün paket sütleri marketlerde 26-26,50 TL civarında sattığını, diğer firmalarda ise süt fiyatlarının 24-25 TL olduğunu açıkladı.
Market ve bayilerin de süt fiyatları üzerine kâr koyduğu için fiyatların yükseldiğine dikkat çeken Naimoğulları, “İmalatçıya 11 TL’ye gelen sütün bugün 20 TL civarında olması gerekir. 11 TL’ye alınan sütün 26 TL’ye satılmasındaki en büyük sıkıntı, bu fabrikaların verimlilik düzeylerinin düşük olmasından ve çalışan sayısının fazla olmasından kaynaklıdır” vurgusu yaptı.
“Günlük işlenen süt miktarı az”
Mustafa Naimoğulları, paket sütlerde ciddi anlamda yüksek bir fiyatlandırmanın söz konusu olduğunun altını çizerek, Koop-Süt’ün günde ortalama 100 ton süt işlemesi lazımken günde 50-60 ton sütle çalıştığını ifade etti.
Şu anda günlük işlenen süt miktarı ile maliyetlerini düşüremeyeceklerini işaret eden Naimoğulları, fabrikanın ihracatta ve iç piyasada sağlam durabilmesi için günlük 80 tonun altında süt işlememesi gerektiğini kaydetti.
Naimoğulları, 11 TL’lik sütün 26-26,50 TL’ye nasıl satıldığını da fabrikaların kamuoyuna açıklaması gerektiğini söyleyerek, Koop-Süt ve diğer firmaların maliyetlerini tekrardan gözden geçirmesi ve paket süt fiyatının aşağıya çekilmesi gerektiğini belirtti.
“Maliyetlerini açıklasınlar”
Kooperatifin denge unsuru olması gerektiğinin altını çizen Mustafa Naimoğulları, şöyle devam etti:
“Koop-Süt 26 TL’ye satarken diğer iki firma da onu örnek alıyor. Koop-Süt 23 TL açıklasa, onlar da 21-22 TL yapacak. Hayvan üreticileri bu sıkıntıları ortamda nasıl az kârla ya da hiç kâr etmeden ayakta durmaya çalışıyorsa, fabrikaların da bunu yapması lazım. 11 TL’lik sütün yüzde 150’ye yakın artışla satılması akıl almaz bir durumdur. Maliyetlerinin ne olduğunu kalem kalem açıklasınlar, bu da benim onlara çağrımdır.
Fabrikaların sütü alabilmesi için ekonomik durumlarının da iyi olması lazım. Güçlü değiller. O yüzden süt alamadıkları gibi aldıkları sütü ödemekte de güçlük çekiyorlar. Öncelikleri maaşları ödemek değil; süt kurumuna süt paralarını ödemek olmalı.”
Erişmen: Koop yüzde 20 kar marjı ile çalışıyor
Mustafa Erişmen de sütün az olmasından dolayı günlük ortalama 60 ton süt işlenebildiğini belirterek, sütün daha çok olduğu dönemlerde günlük işlenen süt miktarının 100 tonu bulduğunu ifade etti.
Erişmen, çiğ sütün zamlanması, gaz ve elektrik fiyatlarındaki pahalılık, dövizin yükselmesi, süt ambalajlarının Euro bazlı olması, hayat pahalılığın yükselmesi ile birlikte personel maaşlarının da artması gibi etkenlerin girdi maliyetlerini etkileyen unsurlar olduğuna dikkat çekerek, yüzde 20 kâr marjı ile çalıştıklarını açıkladı.
Temel gıda maddesi sütte pahalılığı halka yansıtmak istemedikleri için daha yüksek kâr marjı koymadıklarını söyleyen Erişmen, bayilere kâr marjı verdiklerini doğruladı; bayilerin markete ürün verirken indirim yaptığına dikkat çekti.
“Üreticiden gelen sütün yüzde 50’si hak ediş”
Mustafa Erişmen, bayi ve marketlerin kâr marjını paylaştığına, bu sayede denge unsurunu bulmaya çalıştıklarına işaret ederek, tavsiye edilen satış fiyatını belirledikten sonra bu fiyatların aşılmamasına dikkat ettiklerini de kaydetti.
Süt borsasından alınan süt miktarlarının sürekli değiştiğini, üreticiden gelen sütün yüzde 50’sinin hak ediş olarak dağıtıldığını belirten Erişmen, bazen yüzde 30’unun bazen de yüzde 50’sinin ise borsaya sunulduğunu açıkladı.
Erişmen, borsadaki süt ne kadarsa her firmanın kendi ihtiyacı olan sütü teklif atarak borsadan almaya çalıştığını söyleyerek, şöyle devam etti:
“Aldığımız süt, hak edişe göredir 41 ton hak edişimiz, geriye kalanı da borsa üzerinden girip alıyoruz. Süt kurumu tarafından açıklanan resmi rakam sütün litresinde 11,30 TL’dir. Süt ısındığı zaman buharlaşma oluyor. Süt doluma girdiği zaman ortalama 600 litre sütün geri dönüşümü olur. Bunları hesapladığımızda günlük dolum esnasında sütün maliyeti 11,30 TL yerine 12 TL’yi de geçiyor.”
“Yaklaşık 2 ay fiyat arttırmadık”
Mustafa Erişmen, sütün az olduğu dönemlerde borsada sütün tavan fiyatına gittiğini ifade ederek, aralık döneminin sonuna kadar süt azlığından dolayı borsada sütün hep tavan fiyata gittiğini, şimdi ise borsada daha düşük fiyata satıldığını belirtti.
Çiğ süte 15 Ocak’ta zam geldiğini hatırlatan Erişmen, yaklaşık 2 ay fiyat arttırmadıklarını ve bu sürede de diğer firmaların fiyat açıklamak için kooperatifi beklediğini işaret etti.
Erişmen, diğer imalatçıların piyasada yer edinebilmek için fiyatlarını, kooperatifin açıkladığı rakamın altında tuttuğuna dikkat çekerek, sözlerine şöyle devam etti:
“Kooperatif bir markadır. Borsaya girdiğimizde alabildiğimiz maksimum sütü alıyoruz. Süt var da biz almadık mı? Önemli olan, sütü almak değil; maliyet hesaplaması yaparken diğer unsurları da ortaya koymaktır.
Biz 1-15 Mart döneminde 500 bin litrelik teklif attık ve aldık. Hak edişim 41 tondu, 60 ton günlük süt ihtiyacım vardı onu aldım. Benim alabileceğim maksimum 500 bin litreydi, onu aldım. Üreticiden gelen süt miktarı az olduğu için herkes maksimum fiyatını maksimum ihtiyacını atıyor.”
“Sütün fabrikadan çıkış maliyeti 21 TL”
Kooperatif Görevlileri Sendikası Başkanı Mehmet Ali Güröz de KIBRIS TV’de katıldığı canlı yayında Koop Süt’ün fiyat maliyetlerine ilişkin konuştu.
Güröz’ün verdiği bilgiye göre üreticiden süt 10.30 TL’ye fabrikaya giriyor ama burada kullanılan makineler, elektrik, su, işçilik maliyetinin 11 TL’ye geliyor. Sütün fabrikadan çıkış maliyetinin 21 TL olduğunu anlatan Güröz, “Yem girdileri çok pahalı oldu, hammadde döviz üzerinden. Üretimde kullanılan elektrik ve gaz da zamlandı. Hayvancı doğal olarak çiğ süt fiyatını yükseltmek istedi. Fiyat arttı, Kooperatif 2 ay zam yapmadı ama en sonunda zam kararı alındı. Halk şikayet ediyor haklı olarak ama maliyetler çok yüksek” dedi.
Paketlemede kullanılan UHT makinesinin çok maliyetli olduğuna değinen Güröz, “Bu makine 3,5 milyon Euro, kullanılan malzemeleri de pahalı. Sütün sadece paketlemesi, işçiliği, elektriği maliyeti 11.00 TL’dir. Yani fabrikadan çıkışı 21 TL’ye denk geliyor” ifadelerine yer verdi.
Güröz, “Satış için 25 TL önerildi ama bu kez de 4 TL nasıl paylaşılacak. Marketler buzdolabı çalıştırıyorlar, onların da ciddi giderleri var. Marketçiler de para kazanmalı dolayısıyla fiyat 26.5 TL’ye yükseldi. İşte bunlar nedeniyle sütü pahalı içiyoruz” diye konuştu.
Deveci: Fiyatların yükselmemesi için çalışıyoruz
Emirali Deveci ise en uygun fiyatlara ürün yetiştirilmesi konusunda görevli bir bakanlık olduklarını söyleyerek, bu bağlamda ülkede üretilen çiğ süt fiyatlarının çok yükselmemesi için gerekeni yapmaya çalıştıklarını ifade etti.
Deveci, Toprak Ürünleri Kurumu olarak hayvancılığın temel yem ham maddelerinden arpanın ithalatını yaptıklarını ve ürün pahalılığının önüne geçebilmek için üreticiyi de sübvanse ettiklerini belirterek, “Üreticinin maliyetlerini karşılarken hepsinin ürün üzerinden karşılanması ve hayatın daha fazla pahalı olmasını engellemek için çiğ sütte ve yem ham maddesinde desteğimiz var” vurgusu yaptı.
