Funda BİLGİNER (Diyetisyen)

Hamile kadınların yüzde 5’inin karşı karşıya kaldığı gestasyonel diyabetin son yıllarda görülme sıklığı gittikçe artmaktadır. Bunun en önemli sebeplerinden birisi kadınların artık daha ileri yaşlarda doğum yapmasıdır.

Tabi ki gebelik şekerinin ortaya çıkmasının tek sebebi doğum yaşı değil. Eğer ailenizde diyabet (şeker) hastalığı varsa sizin de genetik olarak yatkınlığınız var demektir. Bu nedenle mutlaka gebelik sürecinde doğru beslenmeyi öğrenmeniz gerekli. Neden mi? Çünkü gestasyonel diyabetin ortaya çıkmasının en önemli sebeplerinden birisi de hamilelik sürecinde sağlıksız ve aşırı miktarda yemek yemektir.

Sağlıklı gebelerde bebek büyümek için annenin kanından glikoz çeker. Bu nedenle hamilelerin kan şekeri düşük olur. Fakat hamileliğin dördüncü ayından sonra bebek eşi dediğimiz plasentadan salgılanan kadınlık hormonu ve çeşitli büyüme hormonları gebede insülin direncini artırır. Bu dönemde düzensiz ve ölçüsüz yemek yiyen, pankreasında yeterli insülin deposu bulunmayan ve şeker hastalığına genetik yatkınlığı olan kadınlarda gebelik diyabeti açığa çıkar.

Gebe kadınlarda şeker hastalığı altıncı aydan itibaren kontrol edilir. Ailesinde şeker hastalığı olanlar, ileri yaşta gebe kalanlar, tüp bebek tedavisi görenler, bir önceki doğumunda 4 kg üzerinde bebeği olanlar, polikistik over sendromu olanlar, amniyon sıvısı normalden fazla olan gebeler ve aşırı kilolularda testler hekimlerinin uygun gördüğü daha erken zamanda yapılmalıdır.

Amerikan Diyabet Birliği’ne göre kan şekeriniz;

•Yemek öncesi <95>

•Yemekten 1 saat sonra < 140>

•Yemekten 2 saat sonra < 120>

Belirtileri nelerdir?

•Fazla idrara çıkma

•Ağız kuruluğu, susama

•Bulantı

•Halsizlik ve uyku hali

•Bulanık görme

•İdrar yolları, vajina, deri enfeksiyonları

Bu durum hamilelik sürecinizi nasıl etkiler?

Kan şekerinin düzenlenemediği veya gestasyonel diyabet teşhisinin konulamadığı durumlarda doğum travması riski, sezaryenle doğum yapma ihtimali, bebeğin doğum sonrası sağlık durumunun olumsuz etkilenmesi ihtimali sağlıklı hamilelere oranla fazladır. Fakat bu olumsuzluklar, kan şekeri kontrolünüzü sağlanmanızla önlenebilir.

Beslenmenizle kan şekerinizi dengenizi sağlayabilirsiniz!

Enerjinizi doğru ayarlayın: Gebelerin çift canlı olduğu ve ölçüsüzce yemek yemesi inanışına kulak asmayın. Gereğinden fazla alınan enerji bebeğe değil size yağ olarak depolanıyor. Ayrıca gün içerisinde aldığınız enerjinin yüzde 50-55’inin karbonhidratlardan, yüzde 20’sinin proteinden ve yüzde 25-30’unun yağdan gelmesi kan şekerinizin düzenlenmesi için çok önemlidir.

Basit karbonhidratlara dikkat: Kan şekerinizin aniden yükselmesini engellemek için meyve suları, gazlı içecekler, hamur işleri, bisküvi ve şekerlemelerden uzak durmalısınız.

Günde en az 6 öğününüz olsun: Kan şekeri düzeyinize göre günde 3 ana, 3 ara öğün yapmalısınız. Eğer kan şekeri düzeyiniz hala dengesiz seyrediyorsa ara öğün sayınızı artırabilirsiniz. Çünkü uzun süre aç kalmanız durumda kan şekeriniz düşer ve ardından dokular parçalanarak enerjiye çevrilir. Bu sırada kanda atık madde olan keton cisimleri dolaşmaya başlar. Bu durum annenin ve bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkiler.

Glisemik indeksi düşük besinler diyabet dostudur: Glisemik indeks; besinlerin kan şekerini yükseltme hızıdır. Bu yüzden glisemik indeksi düşük besinleri tercih etmeniz çok önemlidir. Özellikle kuru meyveler, incir, üzüm, kavun, kayısı gibi glisemik indeksi yüksek meyveleri ufak porsiyonlarda ve yanında ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlarla veya süt ürünleri ile birlikte tüketilmelisiniz. Ekmek tercihinizi beyaz ekmektense tam tahıllı, çavdar veya yulaf ekmeğinden yana kullanmanız hem kan şekeriniz hem de B grubu vitaminleri açısından destek sağlar.

Sebzeler hepimiz için en masum görünen yiyeceklerdir. Fakat havuç, pancar gibi sebzelerin özellikle pişirilmesi ile glisemik indeksleri yükselir. Bu nedenle aşırı miktarlarda tüketmemeye özen gösterin.

Gestasyonel diyabet ile karşı karşıya kalan gebelerin sağlıklı bir hamilelik süreci geçirmesi ve bebeğin bu durumdan olumsuz etkilenmemesi için doğru beslenmesi çok önemlidir. Bu nedenle hamilelik döneminde siz de bu problemi yaşıyorsanız mutlaka beslenme uzmanından yardım almalısınız.

Sağlıklı beslenin, sağlıklı yaşayın.