Diyetisyen Funda BİLGİNER

Çocuklarımızın, doğdukları ilk günden itibaren sağlıklı beslenmelerine özen gösteriyoruz. Yiyip içtikleri her şeyin tazesini, sağlıklı şekilde pişirilip yemelerine dikkat ediyoruz.

Çocuklarımızın okula gittikleri dönem beslenmeleri açısından çok önemli. Okula gitmeye başlayan çocuğun sosyal çevresi genişliyor, farklı etkenlerle karşılaşıyor ve okulda bazı kararlarını kendisi vermek zorunda kalıyor.

Okul düzeninin başlamasıyla öğün düzeni de değişebiliyor. Gün içerisinde en az bir ana öğün, artık ev dışında tüketilmeye başlıyor. Çocuklar için abur cubur besinlere ulaşım kolaylaşıyor, sosyal çevre ve arkadaş etkisi artıyor. Tüm bu etkiler çocukların hem okuldaki hem de evdeki besin tercihlerini etkiliyor ve ister istemez şekillendiriyor.

Sağlıklı beslenmenin, çocuklarımızın zihinsel ve fizyolojik gelişimi üzerine etkileri çok büyüktür. Peki ‘sağlıklı beslenme’ nedir?

Sağlıklı beslenme, çocuklar için en çok sevilen besinlerin tüketilmesi, anneler için bol yemek, bizler için ise her besin grubunda ihtiyaç doğrultusunda tüketmektir. Başka deyişle sağlıklı beslenme, yeterli ve dengeli beslenmelidir. Dengeli beslenmeyi yaş, boy ve kilo gibi fiziksel özelliklerin haricinde, fiziksel aktivite düzeyi ve bazı hastalıkların olup olmaması gibi birden fazla unsur da etkiler.

Sağlıklı beslenme için en çok üzerinde durulması gereken konulardan biri de çeşitlilik. Günlük beslenmede mümkün olduğunca besin gruplarının tümünden alıyor olmak çeşitliliği en rahat sağlayabileceğimiz formüldür. Süt ve süt ürünlerinin, et, yumurta ve peynir gibi protein içeriği yüksek olan besinlerin, tahılların, sebze ve meyvelerin günlük beslenmenin içerisinde olmaları, çocuklarımızın dengeli beslenebilmeleri olumlu yönde etkileyecektir. Çocukluk çağı veya okul dönemi, sağlıklı beslenmeyi öğrenmek için en uygun zamandır.

Okul kantinleri

Yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarının değişebilmesi için ilk akla gelen ortamlardan biri okul kantinleridir. Çocuklar hayatlarının büyük bölümünü okulda geçirir ve hemen her çocuk okul kantinini kullanır. Bu nedenle okul kantinlerinde sunulan yiyeceklerin sağlıklı olması son derece önemlidir.

Son yıllarda ülkemizde obeziteyi önlemek ve çocukların sağlıklı beslenebilmeleri için okul kantinlerinde çeşitli düzenlemeler yapıldı. Okul kantinlerinde daha sağlıklı besin seçeneklerinin olması, çocukların tercihlerini de mutlaka doğru yönde etkileyecektir.

Kahvaltının önemi

Günümüzde en önemli sorunlarından biri çocuklarımızın kahvaltı yapmadan okula gitmeleridir. Oysa kahvaltı öğünüyle okul başarısı arasında bire bir bağlantı vardır. Kahvaltı yapılmadığında baş ağrısı, yorgunluk ve halsizlik ortaya çıkar, dikkat ve algılamada düşüş yaşanır.

Okuldaki beslenme saati kesinlikle kahvaltı öğününün yerini tutabilecek bir öğün değildir. Bu nedenle çocukların aileleri tarafından mutlaka kahvaltı yaptırılıp okula gönderilmeleri gerekir.  Çocuklarımızın gün içinde kahvaltı haricinde diğer ana öğünleri atlamamaları da çok önemlidir.

Düzenli öğün tüketme alışkanlığı, sağlıklı olmayı da beraberinde getirir. Sağlıklı beslenme dendiğinde genellikle aileler tarafından içecekler göz ardı edilir. Oysa içeceklerin beslenmemiz içerisinde önemli payları vardır.

Çocuklar özellikle okullarda ve arkadaşları ile birlikteyken şekerli meşrubatları, soğuk çayları ve meyve sularını daha fazla tüketirler. Oysa su haricinde, şeker içeriği yüksek olan bu gibi içeceklerin besleyici özellikleri yoktur ve sadece şişmanlığa zemin hazırlarlar. Sağlıklı beslenme doğrultusunda çocuklara mutlaka yeterli su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır. Eğitim öğretim hayatı boyunca çocukların sağlıklı beslenebilmeleri için özellikle ailenin çocuğa çok iyi örnek olması gerekir.

Okul kantinlerinin ve okul çevrelerinde besin satışı yapan iş yerlerinin her zaman sağlıklı yiyecekler bulundurmaları veya sunmaları beklenmediği için çocuklarımıza doğruyu seçebilme bilincini iyi aşılamalıyız. Tüm bu çevresel faktörlerin haricinde çok önemli olan bir diğer konu ise özgüveni yüksek çocukların yetiştirilmesidir. Büyüme ve gelişme döneminde arkadaş çevresi, arkadaşların fikirleri ve eleştirileri onlar için çok önemlidir. Yarının sağlıklı yetişkinlerini yetiştirebilmek için bugünün çocuklarını sağlıklı beslenmekten başka şansımız yoktur. Bu noktada ise hepimize sorumluluk düşmektedir.

Örnek kahvaltı menüleri               

1 tane hellimli tost + taze sıkılmış meyve suyu

1 bardak süt + 1 yumurta + 1 dilim peynir + 1 dilim ekmek

Peynirli omlet + 5 tane zeytin + 1 dilim ekmek

Kaşar peynirli tost + 1tatlı kaşığı bal

Ev yapımı peynirli börek + süt

Süt + meyve + yulaf ezmesi karışımı

Not: Tüm kahvaltı örnekleri yanında çocuğunuz sevdiği mevsim sebzelerini ilave etmeyi unutmayın. Başarılı ve sağlıklı dolu bir eğitim yılı olmasını dilerim.

Sağlıklı beslenin, sağlıklı yaşayın.